Ο ναός της Παναγίας Στυλωτής είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου.
Βρίσκεται νοτιοδυτικά του οικισμού της Κεφάλου, στο μέσον περίπου του όρους Θυμιανού, σε υψόμετρο 250π. από τη θάλασσα. Η γύρω περιοχή είναι ερημική και κατάφυτη. Ο επισκέπτηςΓια να φτάσει κανείς στην εκκλησία ακολουθεί τον χωματόδρομο που οδηγεί νότια του χωριού προς ορεινό όγκο του Θυμιανού, περνώντας έξω από τα Παλάτια και την Παναγία Παλατιανή.
Σύμφωνα με την νεότερη τοπική παράδοση ο ναός ιδρύθηκε από πιστό που καταγόταν από την Καρπάθο, ο οποίος τάφηκε κατά παράκλησή του ανατολικά του ναού. Ο ναός έχει πολλές νεότερες επεμβάσεις, η αρχιτεκτονική του, όμως, μαρτυρεί ότι ο είναι παλαιότερος: Πρόκειται για έναν μονόχωρο δρομικό ναό με στέγη από ημικυλινδρικό θόλο και αψίδα στα ανατολικά. Στο εσωτερικό της στέγης είναι ορατά τμήματα από τόξα, κατασκευασμένα από λαξευμένους λίθους. Όλα τα παραπάνω θυμίζουν τις εκκλησίες, όπως η Αγία Τριάδα στο κέντρο του χωριού της Κεφάλου και η Παναγία Παλατιανή και συνηγορούν στη χρονολόγηση της παλαιότερης φάσης του ναού στην μεσαιωνική περίοδο. Στο μέσον του ναού διατηρείται ένας μαρμάρινος αμφικιονίσκος, σε δεύτερη χρήση και υπάρχει η θεωρία ότι σε αυτόν οφείλεται το όνομα “Στυλωτή”. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας είναι νεότερο, με δύο δεσποτικές εικόνες με την Παναγία Γλυκοφιλούσα και τον Χριστό Παντοκράτορα, και το Ευαγγελισμό της Θεοτόκου στα Βημόθυρα. Μέσα στο ναό υπάρχει μικρός ξυλόγλυπτος επιτάφιος για την περιφορά, σύμφωνα με την θρησκευτική παράδοση, ανήμερα της γιορτής της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Στον προαύλειο χώρο του ναού υπάρχει σπασμένο τριβείο αρχαίου ελαιοτριβείου. Μία βρύση, γνωστή ως Βρύση της Παναγίας Στυλωτής βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Τα τελευταία χρόνια οικοδομήθηκαν με δωρεές πιστών στα βόρεια του ναού κελιά και βοηθητικά κτίσματα για τις ανάγκες του ονομαστού πανηγυριού.
Το πανηγύρι στην Παναγία Στυλωτή είναι από τα πιο γνωστά στο νησί με πλήθος κόσμου να συρρέει και η προετοιμασία του ξεκινά εβδομάδες πριν την γιορτή, για να ετοιμάσουν το κόλλυβο της Παναγίας και τον στολισμό του Επιταφίου της Παναγίας, αλλά και για την προμήθεια των υλικών για το τραπέζι του πανηγυριού και την οργάνωση της μουσικής και των παραδοσιακών χωρών. Επίσης, από το βράδυ της γιορτής της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, στις 6 Αυγούστου, την εκκλησία επισκέπτονται για εννέα ημέρες γυναίκες που νηστεύουν, ψάλλουν τροπάρια, μοιρολόγια και προσευχές. Πρόκειται για το έθιμο του “νιάμερου” με τις “νιαμερίτισσες” που διαρκεί ουσιαστικά μέχρι την παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου. Την παραμονή της Κοίμησης της Θεοτόκου, στις 14 Αυγούστου, οι πιστοί πάνε στην εκκλησία για την ακολουθία του εσπερινού και στη συνέχεια μοιράζονται νηστίσιμο φαγητό, την κοκκινιστή και λεμονάτη ρεβυθάδα που ετοιμάζουν γυναίκες από το χωρίο της Κεφάλου, σε πυροστιές που βρίσκονται δίπλα στα κελιά. Πολλοί από τους πιστούς διανυκτερεύουν στον προαύλιο χώρο για να συμμετάσχουν την επόμενη μέρα στη Θεία Λειτουργία. Την επόμενη μέρα, μετά τη Θεία Λειτουργία ξεκινάνε οι προετοιμασίες για το μαγείρεμα γίδας βραστής με πιλάφι και λουκουμάδες. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, οι κτηνοτρόφοι της περιοχής προσέφεραν κάθε χρόνο στο πανηγύρι ζώα από τα κοπάδια τους, ως τάμα στη Θεοτόκο. Ακολουθεί παραδοσιακή μουσική και χοροί από τοπικά συγκροτήματα. Ντόπιοι μουσικοί, συνεχίζοντας την μουσική παράδοση του νησιού, παίζουν γνωστούς σκοπούς της Κω και της Δωδεκάνησου, με όργανα όπως λύρα και βιολί και λαούτο. Το πανηγύρι κρατά ως το πρωί με τους επισκέπτες να συμμετέχουν στον χορό και το τραγούδι.
Μοιρολόι από την Άννα Σαρρή Καραμπεσίνη:
Ω Παναγιά μου, Δέσποινα, με τη χρυσή σου σκέπη
Η Χάρη σου να βοηθά, τον κόσμο σου να βλέπει.
Ω Παναγιά μου, Δέσποινα, δέξου την προσευχή μου,
Προστάτευε στην ξενιτιά όπου έχω το παιδί μου.
Ω Παναγιά μου, Δέσποινα και του Χριστού μητέρα
Προστάτευε τον κόσμο σου και νύχτα και ημέρα.