Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας “Η ΠΡΟΟΔΟΣ” ιδρύθηκε το 1978 ως “Μορφωτικός Σύλλογος Αγροτόπαιδων Αντιμάχειας” και το 1987 μετονομάστηκε σε “ΠΡΟΟΔΟΣ”.
Στην σχεδόν 40χρονη πορεία του έχει να επιδείξει σπουδαίο πολιτιστικό έργο που περιλαμβάνει συμμετοχή σε εκδηλώσεις εντός και εκτός Κω, μεγάλο εκδοτικό υλικό από βιβλία CD/DVD, χορευτικά τμήματα παιδικά και ενηλίκων, εργαστήριο ζωγραφικής, εκμάθηση αργαλειού, θεατρικές παραστάσεις, αναβίωση τοπικών δρώμενων και πολλά άλλα.
Σπουδαιότερο όλων, η δημιουργία του “Παραδοσιακού σπιτιού Αντιμάχειας” που λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο από το 1991 ως σήμερα, εκθέτοντας λαογραφικά στοιχεία παραδοσιακών οικιών από την εποχή του 1950.
Πρόσφατα ο Σύλλογος είχε την τιμή και χαρά να παρουσιάσει μια πολύ σημαντική έκδοση, έναν μικρό θησαυρό “Ζυές της Κως” που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Ετήσιες δράσεις:
- Γιορτή Μελιού: Πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Μελισσοκομικό Σύλλογο το πρώτο Σάββατο μετά το Δεκαπενταύγουστο, στην πλατεία στο Μύλο. Περιλαμβάνει την παρουσίαση και προσφορά παραδοσιακών εδεσμάτων (λουκουμάδες, μαρμαρίτες) και πλαισιώνεται από μουσική επένδυση και χορευτική παρουσίαση από τα τμήματα χορού του συλλόγου.
- Γιορτή Μαστιχαριού: Πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Αθλητικό Σύλλογο Αντιμάχειας “Αντίμαχο”, το πρώτο Σάββατο του Σεπτέμβρη, στο Δημοτικό Σχολείο Μαστιχαριού. Είναι ένα πανηγύρι που περιλαμβάνει μουσική και χορευτική εκδήλωση, προσφορά φαγητού και ποτού γνωστό και ως “γιορτή κρασιού”. Παραδοσιακά σερβίρεται γίδα κοκκινιστή με πιτταρίδια (χυλοπίτες) και κρασί από ντόπιους παραγωγούς.
- Χριστουγεννιάτικες παιδικές γιορτές στην αίθουσα των χορών “Αγία Τριάδα”
- Παρασκευή και προσφορά του τοπικού εδέσματος “μαρμαρίτες”. Ένα είδος κρέπας από αλεύρι, μαγιά και νερό που ψήνονται πάνω σε μάρμαρο (εξού και το όνομα) εκείνη την στιγμή, συσκευάζονται και προσφέρονται στον κόσμο. Η δράση πραγματοποιείται το απόγευμα παραμονής Θεοφανίων, στο προαύλιο χώρο του Παραδοσιακού σπιτιού Αντιμάχειας.
- Διοργάνωση θεατρικών δρώμενων που περιλαμβάνουν αναπαραστάσεις παραδοσιακών εθίμων όπως Γάμος, Αντίγαμος, Προξενιό.
- Κοκάλα: Αποκριάτικες περαντζάδες μασκαράδων, με συνοδεία βιολιού και λαούτου και με την κοκάλα, ένα κεφάλι γαΐδάρου / αλόγου επενδυμένο με τρίχωμα, προσαρτημένο πάνω σε ένα κοντάρι με μία κρεμασμένη κουδούνα και με λειτουργία ενός μηχανισμού σχοινιού που ανοιγοκλείνει το στόμα του κεφαλιού παράγοντας δυνατό θόρυβο. Οι περαντζάδες ξεκινάνε από την 1η ενορία και καταλήγουν στο Παραδοσιακό σπίτι (3η ενορία).
Εκδόσεις:
-Βιβλίο: “Από την παράδοση της Αντιμάχειας”, Λόγος – Τραγούδι – Χορός | Πολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας “Η ΠΡΟΟΔΟΣ” | Κως, 2013
-CD: “Σε’ τα λέγω τα τραγούδια” – Τραγούδια και Χοροί από την Αντιμάχεια της Κω | Δημοτικός Οργανισμός Τουρισμού Πολιτισμού Αθλητισμού Ηρακλειδών – Πολιτιστικός Σύλλογος Αντιμάχειας “Η ΠΡΟΟΔΟΣ” | Αρχείο Ελληνικής Μουσικής | Κως, 2013
-“Ζυές της Κως”, Αντιμάχεια – Καρδάμαινα | ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ – Μουσικό Λαογραφικό και Φιλολογικό Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά | Νοέμβριος 2018 | Ηχογραφήσεις Αρχείου Σίμωνα Καρά 1955-1975 & ΚΕΠΕΜ 2014 – 2018
Έκδοση με τρεις ψηφιακούς δίσκους και ένα dvd με ένα εθνογραφικό ντοκιμαντέρ μικρού μήκους και ένα πλούσιο υλικό συνεντεύξεων, ηχογραφήσεων και αποσπασμάτων ψηφιοποιημένων τεκμηρίων. Το υλικό περιλαμβάνει 128 κομμάτια μέσα από το χειρόγραφο και ηχητικό αρχείο του Σίμωνα Καρά, 110 ώρες συνεντεύξεων και ηχογραφήσεων από 90 πληροφορητές και ένα πλούσιο υλικό παλιών ιδιωτικών ηχογραφήσεων και βιντεοσκοπήσεων μέσα από 18 κινηματογραφικές μπομπίνες ή βιντεοκασέτες και 30 μπομπίνες, κασέτες ή μικροκασέτες ήχου.
Το βιβλίο της έκδοσης λειτουργεί με συχνές παραπομπές ως σημείο εκκίνησης προς τα CD και το DVD και χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η Πρώτη περιλαμβάνει κείμενα που με προσοχή επιχειρούν να αποτυπώσουν τη φυσιογνωμία των δυο χωριών σε σχέση με την ιστορία, την κοινωνία, την οικονομία, τη γλώσσα, τα έθιμα, τη μουσική, το χορό και τη φορεσιά και να δημιουργήσουν το πλάισιο μέσα στο οποίο θα τοποθετήσει ο ακροατής το μουσικοχορευτικό υλικό που περιλαμβάνεται στους ψηφιακούς δίσκους. Στη δεύτερη ενότητα περιλαμβάνονται τα κομμάτια των CD και DVD, με καταγραφή των στίχων, του τόπου και του χρόνου καταγραφής, των συντελεστών καθώς και με σχόλια για τη μουσική, την ποίηση, την περίσταση, τη χρήση και τη σχέση του με την παράδοση άλλων περιοχών. Η τρίτη ενότητα αφορά το αγγλόφωνο κοινό και περιλαμβάνει ένα κείμενο που αποτελεί σύνοψη όλων των κειμένων της έκδοσης και τα περιεχόμενα των ψηφιακών δίσκων στα αγγλικά.
Οι δυο πρώτοι ψηφιακοί δίσκοι (CD) περιέχουν κυρίως ηχογραφήσεις του αρχείου του Σίμωνα Καρά (1955 – 1975) και κυρίως εκτελέσεις με όργανα συνιστώντας στο μεγαλύτερο μέρος τους τραγούδια χορευτικά και σκοπούς του γλεντιού. Ο τρίτος δίσκος περιλαμβάνει τις ηχογραφήσεις που έγιναν μεταξύ 2014 – 2019 στο νησί με ντόπιούς μουσικούς και τραγουδιστές και από τα δυο χωριά.
Το DVD περιλαμβάνει ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους εθνογραφικού περιεχομένου που αποδίδει τον χαρακτήρα της παράδοσης της Αντιμάχεια και της Καρδάμαινας. Επίσης προσφέρει ένα πλούσιο τεκμηριωτικό και πληροφοριακό υλικό σε σχέση με τη μουσική, τον χορό και τα έθιμα των δυο χωριών μέσα από αρχειοθήκες και μικρές ταινίες. Οι αρχειοθήκες περιλαμβάνουν αποσπάσματα ήχου και βίντεο από τις ηχογραφήσεις του αρχείο του Σ. Καρά από τα ψηφιοποιημένα παλαιά τεκμήρια, τις συνεντεύξεις και τις σημερινές καταγραφές ήχου και εικόνας,κατηγοριοποιημένα σε έξι θεματικές (σκοποί του γλεντιού, σκοποί και τραγούδια χορού, εθιμικά τραγούδια, στιχοπλακιές, χορός και αφηγήσεις.
Οι μικρές ταινίες συνιστούν συνοπτικές κινηματογραφικές αναφορές στα έθιμα του γάμου και της Αποκριάς στα δυο χωριά.
(Δημήτρης Μαντζούρης)
