Την παραμονή των Φώτων, όπου από το πρωί έχει γίνει η Ακολουθία του μικρού Αγιασμού και οι κάτοικοι έχουν φέρει Αγιασμό για να ραντίσουν τα σπίτια, τα κτήματα και τα ζώα, γίνεται ένα ιδιαίτερο έθιμο.

Πέρα από το Άγιασμα σε κάθε σπίτι, όπου περνά ο ιερέας, το βράδυ οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τους παραδοσιακούς Μαρμαρίτες. Αυτοί γίνονται από ένα νηστίσιμο χυλό, με νερό, αλεύρι και λίγη μαγιά. Το μίγμα ψήνεται λίγο, λίγο, επάνω σε καυτό, λευκό μάρμαρο στη θράκα. (Εξ ου και το όνομα.) Όταν ψηθεί περιλούζουν τους Μαρμαρίτες με μέλι και κανέλλα και τους μοιράζουν στις αποσπερίδες τους, την παραμονή των Φώτων.

Την επόμενη ημέρα, που είναι η μεγάλη γιορτή των Φώτων, τελείται η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού και η ρίψη του Τιμίου Σταυρού, σε θάλασσες, λίμνες και ποτάμια. Το έθιμο αυτό, πηγαίνει από γενιά σε γενιά και απαντάται στα χωριά Αντιμάχεια, Μαστιχάρι, καθώς και σε άλλα μέρη της νήσου Κω.

Γράφει η Ξανθίππη Αγρέλλη